Tại sao sinh viên ra trường làm trái ngành?
Phần lớn chúng ta thi đại học vì muốn tìm một lĩnh vực chuyên môn để xây dựng sự nghiệp trong tương lai. Tuy nhiên có một thực tế dễ thấy hiện nay là hầu hết sinh viên ra trường làm trái ngành. Học sư phạm nhưng làm marketing. Học marketing nhưng lại trở thành nhân viên kinh doanh. Thực tế này đã không còn lạ lẫm, nhưng vẫn mang đến những lo nghĩ nhất định cho các bạn sinh viên.
Để giải quyết những lo nghĩ ấy, một cách hay là tìm hiểu những nguyên nhân sinh viên ra trường làm trái ngành. Nhờ vậy bạn có thể phát hiện và chủ động tìm phương án giải quyết.
Ra trường trái ngành vì sai từ bước định hướng
Định hướng nghề nghiệp đóng vai trò rất quan trọng, có thể ảnh hưởng đến tương lai. Quan trọng là vậy nhưng không phải ai cũng biết cách tìm và đưa ra định hướng đúng đắn. Đa số học sinh lớp 12 khi chọn ngành học vẫn chưa xác định sở thích hay sở trường bản thân. Nhiều bạn chọn cách theo mong muốn của bố mẹ, theo trào lưu từ bạn bè bạn bè. Có bạn lại chọn chuyên ngành với mức điểm đủ để đỗ đại học. Trong khi đó các bạn nên tìm hiểu về bản thân để xác định thế mạnh, sở thích trước. Tiếp theo là tìm hiểu chuyên môn của những ngành nghề liên quan đến thế mạnh và sở thích bản thân. Đồng thời tìm hiểu về những công việc có thể tìm trong những ngành nghề đó.
Những sai lầm về định hướng nói trên đã dẫn đến những lựa chọn không đúng về nghề nghiệp. Kết quả dễ thấy là các bạn đi học rồi nhận ra chuyên ngành không phù hợp. Từ đó bạn ra trường và quyết định tìm việc khác chuyên ngành đã học.
Chọn ngành Hot, nhưng ra trường thì ngành không Hot nữa
Đúng như tên gọi, những ngành Hot luôn có sức hút “nóng bỏng khó cưỡng”. Sự hấp dẫn đến từ cơ hội việc làm, thu nhập cao, một tương lai rộng mở. Vì lẽ gì không theo học những ngành học mang đến nhiều lợi ích như thế? Tiêu biểu như năm 2022, các số liệu xét tuyển cho thấy Công nghệ thông tin là một trong số những ngành thu hút nhiều thí sinh đăng ký nhất. Không ít bạn thừa nhận chọn ngành đơn giản vì ngành Hot, hứa hẹn nhiều cơ hội việc làm thu nhập cao.
Không phủ nhận chọn ngành học theo xu hướng sẽ mang đến nhiều lợi ích. Tuy nhiên cách chọn này cũng dẫn đến rủi ro về thời điểm. Hiếm ai dám đảm bảo độ ngành học ấy có thể duy trì độ Hot cho đến khi bạn ra trường. Ngành CNTT làm mưa làm gió nhiều năm trước đang dần hạ nhiệt qua nhiều thông tin sa thải hàng loạt (lay-off) từ những công ty công nghệ lớn như Google, Facebook, Grab… Bạn có thể đang theo học một ngành đang rất Hot vào thời điểm nhập học. Nhưng nếu kém may mắn thì ngành đó có thể đi xuống khi bạn ra trường.
Điều này kéo theo những hệ quả về ít cơ hội việc làm, thu nhập đi xuống… Từ đó dẫn đến nhiều cử nhân tốt nghiệp không tìm được việc đúng chuyên ngành từng rất Hot. Các bạn sinh viên ra trường làm trái ngành để tìm kiếm các cơ hội khác.
Không thể tìm việc đúng với ngành nghề chuyên môn
Không phải ngành nghề nào cũng sẵn cơ hội việc làm và “thân thiện” với tân cử nhân. Đó là một thực tế “không đẹp lắm” về thị trường việc làm hiện nay. Nhiều bạn sinh viên tìm việc toàn thời gian, bán thời gian, thậm chí thực tập hay cộng tác viên để có kinh nghiệm nhưng cũng không có. Thứ nhất là thị trường công việc cho ngành nghề đó quá ít, không có sẵn để cho sinh viên mới ra trường ứng tuyển. Thứ hai là có việc nhưng yêu cầu khá cao, phải có kinh nghiệm và nhiều kỹ năng chuyên môn nhất định. Thực tế ấy vô tình dẫn đến những cánh cổng đóng kín với người mới tốt nghiệp và sinh viên ra trường làm trái ngành.
Sự xuất hiện của những việc làm trái ngành hấp dẫn hơn
Thị trường việc làm hiện nay khá sôi động với nhiều công việc đa dạng khác nhau. Khá nhiều trong số đó không yêu cầu kinh nghiệm, nhưng vẫn đảm bảo mức lương tốt. Tiêu biểu như các vị trí về Bán hàng, Chăm sóc Khách hàng, thậm chí Thiết kế, Marketing… Các lĩnh vực trên khá cởi mở và sẵn sàng đào tạo ứng viên từ đầu. Đây cũng là một lựa chọn, thậm chí một cơ hội cho các tân cử nhân chưa tìm được việc. Thực tế này cũng là một lý do rất phổ biến khiến nhiều sinh viên ra trường làm trái ngành.
Sinh viên không thích thú với ngành đang học
Mệt mỏi vì những tiết học trên lớp. Không hiểu, hoặc không quan tâm, không hứng thú với những kiến thức đang học. Thậm chí bạn thấy chán nản tuyệt vọng nếu sau này phải gắn bó với những điều mình đang học…Đây là tình trạng phổ biến của những sinh viên đại học. Các bạn không thích thú với chuyên ngành đang học và muốn tìm một định hướng khác. Các bạn chấp nhận ra trường làm trái ngành để thoát khỏi chuyên ngành mà bản thân không tìm thấy đam mê trong đó. Đa số các trường hợp này khá chủ động trong quyết định làm trái ngành. Các bạn có thể quyết định ngừng học, hoặc đăng ký những khóa học ngoài đào tạo về lĩnh vực mà các bạn quan tâm.
Lời kết
Sinh viên ra trường làm trái ngành không phải điều xấu. Khi đã xác định phải làm trái ngành, điều quan trọng là bạn cần thật sự chủ động để tìm ra cách giải quyết phù hợp nhất với tình trạng của bản thân. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp ích cho bạn.
