Vì sao Lighting lại là yếu tố sống còn trong Phim Hoạt Hình?

Đúng theo nghĩa đen, thiếu đi Lighting (Ánh sáng), Phim Hoạt Hình (Animation) chỉ còn là  những thước phim tối tăm vô nghĩa. Trong bài viết dưới đây, chúng ta hãy cùng Master Media tìm hiểu sâu hơn về Lighting, một kỹ thuật và cũng là phép nghệ thuật quan trọng trong quy trình sản xuất phim Hoạt hình nhé!

Định nghĩa Lighting là gì? 

Lighting, hay Ánh sáng, là công đoạn sáng tạo và xây dựng các hiệu ứng về ánh sáng cho các cảnh phim. Không chỉ Hoạt hình, các phim do người thật đóng cũng bao gồm công đoạn Lighting. Tuy nhiên cách thức, người phụ trách Ánh sáng giữa hai hình thức phim này sẽ rất khác nhau.

Đến đây hẳn sẽ có bạn thắc mắc vì sao cần cả một công đoạn hay người phụ trách cho Ánh sáng. Đơn giản vì làm phim không đơn giản là đưa máy quay và thu được mọi hình ảnh như ý. Nhất là với phim Hoạt hình, các thành phần trong phim hầu như đều là nhân tạo. Ngay cả thứ tưởng chừng “tự nhiên và giàu có” như Ánh sáng cũng phải tự tay tạo dựng trên phần mềm. Quá trình này không hề đơn giản nên sẽ cần thực hiện theo quy trình cụ thể, do một người thậm chí 1 đội ngũ có chuyên môn phụ trách.

Vì sao Lighting lại quan trọng với phim Hoạt hình?

Thực tế thì không riêng Lighting, các yếu tố khác như Màu sắc, Âm thanh… đều đóng vai trò sống còn với Animation. Thiếu một trong những yếu tố trên, bộ phim khó mà truyền tải trọn vẹn nội dung. Để hiểu rõ hơn vai trò quan trọng của Lighting với phim Hoạt hình, chúng ta có thể phân tích theo hai khía cạnh: Kỹ thuật và Nghệ thuật.

Vai trò kỹ thuật

Đúng như tên gọi, Lighting – hay Ánh sáng, đóng vai trò cung cấp đủ ánh sáng cho các thước phim Hoạt hình. Không một nhà làm phim nào muốn người xem phải nhìn những đoạn phim tối tăm, không nhìn rõ các chi tiết trừ khi đó là ý đồ nghệ thuật. 

Không chỉ vậy, công đoạn Lighting còn chịu trách nhiệm điều chỉnh, tạo hiệu ứng cho ánh sáng để phù hợp với bối cảnh của thước phim. Cảnh phim diễn ra vào hoàng hôn thì cần đổ bóng, tạo sáng ra sao để ra ánh sáng khi mặt trời lặn. Ngược lại, phim vào trưa, bình minh, hay lúc giông bão… thì điều kiện ánh sáng cũng phải được điều chỉnh cho phù hợp.

Ngoài việc điều chỉnh ánh sáng theo bối cảnh phim, Lighting cũng cần phối hợp với các bộ phận kỹ thuật khác. Một số tổ kỹ thuật như dựng phim, làm màu phim, diễn hoạt, hay Texturing cũng cần tham vấn và phối hợp với Lighting để cho ra hình ảnh phim hoàn thiện nhất. 

Vai trò nghệ thuật

Với Điện ảnh nói chung và Hoạt hình nói riêng, các nhà làm phim sẽ sử dụng nhiều cách thức khác nhau để truyền tải ý đồ nghệ thuật. Ngôn ngữ điện ảnh là một trong số đó, bao gồm tất cả những yếu tố thể hiện trên màn ảnh như màu sắc, hình ảnh, âm thanh, và cả ánh sáng.

Lighting có thể hỗ trợ nhà làm phim thể hiện dụng ý nghệ thuật vô cùng hiệu quả và tinh tế. Đơn giản nhất như những cảnh phim hạnh phúc luôn sử dụng nhiều ánh sáng tông ấm áp tựa như ánh nắng mai, nắng lấp lánh. Những đoạn phim với nội dung nặng nề thường tối giản ánh sáng, thiên về màu sáng lạnh hơn. Tinh tế hơn là những phân cảnh cố tình tạo sáng ở một vài chi tiết để tạo điểm nhấn và ngầm thể hiện dụng ý từ đạo diễn.

Từ vai trò trên, dễ thấy Lighting quan trọng hơn là một thành tố kỹ thuật đơn thuần. Một bộ phim với Lighting tốt và nghệ thuật thậm chí có thể mang đến những trải nghiệm nghệ thuật độc đáo và ý nghĩa.

Người làm Lighting là ai? Họ làm những công việc gì?

Những vị trí chuyên phụ trách về Lighting được gọi là Lighting Artist hay Nghệ sĩ Hiệu ứng Ánh sáng. Họ có thể là một cá nhân hoặc đội nhóm trực thuộc một đoàn làm phim cụ thể. Giống như nhiều vị trí sáng tạo khác, các Lighting Artist sẽ làm việc theo dự án phim. Họ sẽ phụ trách Lighting cho một hoặc nhiều dự án tại cùng một thời điểm, tuỳ vào cách sắp xếp thời gian.

Công việc của Lighting Artist

Lighting Artist sẽ tiếp nhận ý tưởng sáng tạo chỉ đạo về tác phẩm, bao gồm yêu cầu và mong đợi cụ thể từ phía đạo diễn. Sau đó họ cùng tham gia sản xuất và khâu xử lý hậu kỳ cùng ekip làm phim. Xuyên suốt quá trình này, họ có thể lắp đặt, tạo lập các hệ thống chiếu sáng nếu dự án phim Hoạt hình cần ghi hình tại phim trường (thường là các thể loại phim hoạt hình Stop Motion). Phần việc chính là xử lý ánh sáng trên phần mềm chuyên dụng. Lighting Artist vận dụng các thao tác kỹ thuật để chỉnh sáng, đổ bóng, tạo màu, tạo hiệu ứng sáng kèm theo để đạt hiệu quả nghệ thuật như ý đồ đạo diễn. Trên thực tế các Lighting Artist cũng có thể tư vấn thêm với đạo diễn và cả ekip về chuyên môn. Họ hoàn toàn có thể đóng góp những ý tưởng mới trong Lighting. Từ đó họ chủ động và sáng tạo hơn, đồng thời vẫn đạt mục tiêu chung của cả ekip về một bộ phim Hoạt hình chất lượng.

Làm Lighting Artist cần giỏi những gì?

Để trở thành một Lighting Artist, trước tiên bạn cần có kỹ năng quan sát tốt, đặt biệt nhạy bén với ánh sáng và những thay đổi nhỏ trong cường độ, sắc thái. 

Các Nghệ sĩ hiệu ứng Ánh sáng cũng cần có đầu óc nhạy bén về yếu tố kỹ thuật. Từ việc nắm bắt các phần mềm xử lý hiệu ứng, cho đến kiến thức vật lý về các thành phần của ánh sáng như cường độ, độ phủ bóng, … Sự nhạy bén này cho họ chuyên môn và công cụ để tạo ra các hiệu ứng trên phim.

Tuy nhiên công việc của Lighting Artist không đơn thuần là những kiến thức kỹ thuật có vẻ khô khan như trên. Họ cần có gu thẩm mỹ tốt, nhạy cảm với cái đẹp, nhạy cảm và tinh tế trong cảm xúc. Nhờ có vậy họ mới có thể thổi hồn vào từng nét kỹ xảo và hiệu ứng ánh sáng, chạm vào cảm xúc của người xem.

Làm thế nào để trở thành một Lighting Artist?

Hơi đáng buồn vì hiện nay hầu như không có trường học chính quy đào tạo chuyên sâu về Lighting. Đa số Lighting Artist chuyên nghiệp thường học chứng chỉ tại các các học viện và cơ sở tư nhân theo các khoá 1-2 năm. Những khoá học này đào tạo về Truyền thông đa phương tiện như sáng tạo 2D, 3D, Thiết kế đồ hoạ. Chương trình học có kết hợp giảng dạy về nghiệp vụ Lighting. Sau khi tốt nghiệp, các học viên dần trau dồi kinh nghiệm và chuyên môn về Lighting qua từng dự án sáng tạo. Nhiều người đến với Lighting như một cái duyên, không ít đã “phải lòng” với công việc này và quyết tâm theo đuổi.

Xem thêm:  Khóa học Thiết kế Game và Hoạt Hình 3D

Tạm kết

Đến đây chắc bạn đã có cái nhìn tổng quát hơn về Lighting trong Animation, và công việc Lighting Artist. Bạn nghĩ sao về Lighting – thêm một lựa chọn công việc trong ngành sáng tạo? Hy vọng bài viết của Master Media đã mang đến những thông tin có ích cho bạn.